La homkomercisto de Amsterdamo
Post
kiam mi povis neniel utili al la ĉeĥa nacio, mi ekintencis liveradi
instruojn al ĝi. Por tiu celo mi gajnis eminentan homon, kiu jam trifoje
estis arestita en la Pankrác-arestejo pro diversaj raboj kaj havis tiom bonegan
fantazion, ke ĝi estis admirinda.
Krome
li regis la plumon tiom adekvate, ke li povis siajn pensojn prezenti en konvena
formo, sen ke tio lacigus mian pluan kunlaboranton, al kiu male mankis
originalaj pensoj, sed kiu la prezentitajn temojn kaj skizitajn aferojn
scipovis prilabori tre vigle, lerte kaj atentokapte.
Diskutinte
iom kun ili mi sciigis al ambaŭ miaj estimataj kunlaborantoj, ke mia
intenco estas fondi eldonistan firmaon, kiu liverus al la ĉeĥa
publiko allogan legaĵon.
Mi
do ellaboris kun ambaŭ kontrakton, en kiu ili devontigis sin, ke por la
kutima honorario por unu folio ili transdonos al mi atentovekan romanon
antaŭ fino de kvin monatoj.
Post
kvin monatoj en mia eldonejo estis aperigita la unua kajero de verko "La
homkomercisto de Amsterdamo" aŭ "La mistera murdo en Nigra
Kaverno" alie "Taverno Ĉe Sanga Episkopo". La romano
aperadis dum kvar jaroj en semajnkajeroj po 80 heleroj, sekve de kio aperis
entute 208 kajeroj en suma pezo de 18 kilogramoj. Kian ŝaton ĝi
ĝuis, tion plej bone pruvas la kazo de nutraĵ-vendistino Vozábová,
kion mi ĉi tie prezentas.
*
Frantiŝek
Holan, taglaboristo, havis dek du infanojn kaj ĝuste li estis atendanta la
dektrian, kiam kolportisto alportis al li la unuan kajeron de "La
homkomercisto de Amsterdamo", aŭ "La mistera murdo en Nigra
Kaverno" alie "Taverno Ĉe Sanga Episkopo". Atendante kun
streĉo la novan pliigon en la familion, Holan enuis, tial por mallongigi
la enuon li komencis legi tiun ĉi unuan kajeron. Li legis kun ĉiam
pli kaj pli granda intereso. Ĝi komenciĝis tre belege: "En
Amsterdamo ĉe la haveno en flanka strateto, kie malaperas en la akvo de
kanalo senspure centoj da fremduloj ĉiujare, estas malgranda gastejo kaj
en ĝi eblas ricevi gastĉambrojn. Kompreneble, en la trinkaĵon de
gastoj, kiuj volas ĉi tie tranokti, oni almiksas dormigan pilolon kaj
poste... poste la lito kun la gasto malaperas en enfalejo kaj en kelo. Bato,
terura, obtuza ekkrio... Apud la gastejo estas viandovendejo. Tie oni hakas kaj
vendas tiom malmultekostan viandon, ke en la vendejo troviĝas ĉiam
multe da aĉetantoj. La viando havas specialan kromguston - ili ja tie
hakas homan karnon! Ĉu vi komprenas, kiel oni tion faras? En la kelo oni
buĉas la endormigitajn tranoktantojn per hakilo-bato, senviscerigas ilin,
dishakas kaj transigas dumnokte la homan karnon en la viando-vendejon. Sed
Roberto Klega eskapis de tie per maniero supernatura..." Tio estis lasta
frazo en la kajero. Ekde tiu tempo tag-laboristo Holan aĉetadis "La
homkomercisto de Amsterdamo". Okdek heleroj semajne faris al li grandajn
malfacilajojn ĉe dek tri infanoj. Pro tio li sendadis siajn plej junajn
infanojn alterne ĉiusabate almozpeti kaj por la elpetita sumo li
aĉetadis plu "La homkomercisto de Amsterdamo" kaj plezurĝuis
la detalan priskribon de tiuj murdoj, kiuj estis tiom inĝenie
aranĝitaj, ke ĉiu kajero finiĝis per la komenco de mortigado kaj
la viktimon ili batmortigis kaj frapbuĉis nur en la komenco de la plua
kajero, en kiu ĉe la fino ili kaptis la rabistarestron, kiu en la
antaŭlasta frazo jam ankaŭ malsupreniĝis el prizono sur
fulmokonduktilo kaj saltis trans muron, kiam subite, trafita per kuglo de
gardisto li sinkis, por rekolekti la fortojn por fuĝi en la komenco de
nova kajero, kaj en boato dum fulmotondro, kiam la remilojn vento elŝiris el
lia mano, li renkontiĝis kun hordo da kontrabandistoj en la lasta frazo de
kajero, kie li rekonas en la ĉefo la eksan amatinon, delogitan de grafo de
Galois. Kaj tiel ĝi daŭris.
La
historio de taverno "Ĉe Sanga Episkopo" estis priskribata pli ol
duonjaron, kiam en la kajeroj armeo kaj ĝendarmaro vane esplorserĉis
la ombron de "Sanga Episkopo".
Kvar
jaroj tiel pasis en la fervora legado de "La homkomercisto de
Amsterdamo", la taglaboristo Holan traploris la tutajn noktojn super la
sorto de la fuĝinta princino de Galois, la duonfratino de ĉefo de
kontrabandistoj, tiu alivestita delogita amatino de la rabistarestro, kies
nigran kavernon ĵus ĉirkaŭis armeo, kaj kiu en akvofalo
fornaĝis de la danĝero.
Kiam
li finlegis la lastan kajeron 208an, elspezinte por "La homkomercisto de
Amsterdamo" sume 166 kronojn 40 helerojn, li traploris unu tutan nokton,
kaj rememorinte la tristan finon de la rabistarestro, kiun oni en la lasta
kajero pendumis, krevis lia koro pro kompato kaj li forlasis la vidvinon kun
dek tri infanoj tute sen rimedoj. La vidvino post la sepulto vendis ĉiujn
208 kajerojn al la kontraŭflanka nutraĵvendistino Vozábová, por 1
krono 40 heleroj, tio estas 18 kilogramoj da papero por kolbasetoj kaj simile
po 8 heleroj por 1 kilogramo.
Sinjorino
Vozábová estis afabla virino, kiu havis du specojn de klientoj: unuj
aĉetis kontante, kaj la aliaj kredite. Al ĉiuj ŝi kondutis
afable, sole al sinjorinoj, kiuj aĉetis kontante, ŝi diris
"Moŝta sinjorino" kaj "Mankison", dum al la dua klaso
simple nur "Ĉu vi deziras, sinjorino?" kaj "Mian
respekton!". Aliaj diferencoj ne estis.
Tiu
ĉi honesta sinjorino, aĉetinta de vidvino Holan 208 kajerojn de
"La homkomercisto de Amsterdamo", igis forporti la paperon en la
loĝejon, kaj ferminte la butikon, ŝi ekdecidis tranĉi el la
kajeroj foliojn por paperkornetoj.
Ŝi
do prenis la unuan kajeron kaj intencis eklabori, kiam ŝia rigardo falis
sur dikajn literojn: "Ha, ili vendas en viandovendejo la karnon el
buĉitaj homoj!" Ŝi levis la ŝultrojn, demetis la
tranĉilon kaj komencis informiĝi pri la nekutima branĉo de
viandovendado. Ekde tiu tempo ŝi serioziĝis. La duan tagon ŝi
tralegis la duan kajeron, la trian kaj la kvaran, meznombre tri ĉiutage,
kaj tiel pasis naŭdek tagoj, ol ŝi tralegis ĉiujn 208 kajerojn.
Ekde la kajero 108a ĝis la 208a ŝi ĉesis zorgi pri sia ekstera
aspekto kaj ne ŝanĝis siajn vestojn.
La
naŭdekan tagon ŝiaj plej bonaj klientinoj, kiuj aĉetis kontante,
ricevis de ŝi poŝtkarton kun jena enhavo: "Moŝta sinjorino,
bonvolu ĉi-vespere veni en mian loĝejon, mi havas por vi grandan
novaĵon!"
Kiam
ili venis, ŝi batmortigis ĉiujn per hakilo. Tuj kiam la informo pri
tio disvastiĝis tra la urbo, mi devis presigi novan eldonon de "La
homkomercisto de Amsterdamo".
Tradukis Jiří Patera