Jana Cíchová
KVAR SEZONOJ
PRINTEMPO
KVAR SEZONOJ
La printempo antaŭ pord' anoncas sin.
Ŝajnas, ke la amo ĵus vizitas min.
La someron kaj sunbrilo, kia bel'!
Mia amo - flugilhava jam libel'.
La aŭtun'
io sin preparas al trankvil'.
Amon el la kap' elpuŝas eroj-pensoj mil.
Vintre frostas spiron per kruel' haltigis.
Amon la malvarm' - libelon plen-mortigis.
STELO MOVIGAS
MONTON
Monto staras
kaj
atendas...
Stelo brilas,
iam logas...
Nebulecan
vivon
havas
nur la Mont'.
Per
radioj mildaj
Ĝin
varmigas Stel'.
Monto staras
kaj
atendas...
Stel' vojaĝas,
iam logas.
Nur
sencelan vivon,
havas
jen la Mont',
per
radioj amaj
Ĝin
influas Stel'.
Monto staras -
jam
hezitas.
Stel' la manon
am-etendas...
Jam
heliĝas vivo
de
la trista Mont'.
Kion
fari? Scias
Ĝi
nun certe! "Stel'!"
Mont' ekpaŝis
senhezite,
de la Stel'
jam
atendate.
Renkontiĝis
Monto
kun
la Verda Stel',
por
kuniĝi arde
sub
la Ammantel'.
AMO
Amo estas brakoj etenditaj
tener-tuŝi
bonvenige
unu,
iujn filantrope.
Amo estas la manplato
preĝsimile
sin kro anta
al la
kokso sveltalia;
adortuŝo
timoplena,
fajniĝinta
la pasio
pro
pektuŝoj pentofaro.
Amo - buŝo, lipoj diras:
ni pri
kiso ĝemsopiras,
pri la
rido, belo, bono,
pri
ekstazo kaj la kono.
Amo - de la kap' renverso.
Amo - en virin' korpiĝo,
de
kandela bril' ekflamo
de
kruela vort' estingo.
Enamiĝe mi ĝin vidas kiel mondon
tre malvastan cirklon, rondon,
kie en feli ' senfina
regus la belec' virina,
kie
estus loko pure -
nu! -
por Vi kaj Mi nurnure!
FLOROJ
Senssentante
la
Printempon,
kontemplante
la
floraron
mi konsciis
kun
certeco,
ke mi ankaŭ
- havas
KORON!
Pura,
blanka
kaj
modesta
la floreto - plej matura.
SOMERO
LIDICE
ROZOJ SUB LA
MARTIRKRUCO
Ni venis tien
i jam foje
kiam arboj estis senfoliaj,
kiam akra vento vangojn pin is,
kiam nuboj kuris sur iele.
Nian kuron la angor' ekregis!
Florbukedojn metis ni al monument'
de l' mortpafitaj,
kiuj devis iri for...
- ni demandas - KIAL?
Ni denove tien
i, la saman lokon venas,
kiam arboj je verdec' abundas,
kiam blovas varma suda vent',
kiam la sunbril' la teron senkompate vipas.
Kaj denove nian koron la angor' ekregas!
Florbukedojn metas ni al monument'
de l' mortpafitaj,
kiuj devis iri for...
- ni demandas - KIAL?
Hodiaŭ rozoj el la tuta mond'
ornamas
lokon,
kie vivon piedpremis
beste
kruda bot'.
Rozaromo venkas la angoron
kaj ni iuj
kredas la esperon:
certe iam tuta mondo estos
de la
rozoj bed',
sen
dornaro,
ar la dornoj
restis ja por iam
k r o n
p l e k t i t a j
sur la martirkruco
EN L I
D I C E
por
AVERTO!
IAM L
I D I C E
Nur dezerto restas sur la loko,
kie iam svarmis vigla vivo.
Kie homoj ĝojis pri la viv'.
Morto venis -
-
prenis la imposton,
kiu
al Ĝi e ne apartenis.
Kampo de la rozoj.
Dum promeno
mia mano
tuŝkaresas
roz-burĝonon.
-
Ĝi similas al infan'!
La okulo
ravrigardas
rozo-kronon.
-
Ĝi similas al virin'!
Robo-jupo
kaptas
sin je roz-dorneto,
kiu
kvazaŭ ŝirmi emus
la
belaĵon
ekflorintan
el la grundo
ŝprucigita
per la sango
de
mortintoj,
martiritoj,
ja!
- sanktuloj,
kiujn ne sanktigis l' Eklezio
sed la raba murdigilo,
la
fusilo,
estinginta
raran vivon,
postlasinta
la vidvinon
kaj
infanon.
Rozoj kaj burĝonoj...
La virinoj kaj infanoj...
En Lidice restis solaj - la virinoj -
sed ni iuj
en la
monda
restu
familia
rondo
kunlabore
por la paco
sur
la tera glob-surfaco.
iam staru
kune - ni virinoj,
gardu la infanojn - ni patrinoj!
Ne plu ripetiĝu la horor'
en Lidice,
de
furor' - la hor'!
LA INFANO EL
LIDICE
Viro nun -- li tiam estis
knabo
nur sepjara
kiam ili venis,
la
murdistoj,
mortpafinte
lian patron;
la patrinon
sendis
en la koncentrejon...
... lin savis
blondaj
haroj
kaj
okuloj klare bluaj.
Dum ke la virinoj al Lidice
mortis
same kiel
la
aliaj multaj infanetoj
Li pro la okuloj klare bluaj
kaj la
haroj blondaj
transportita vivis ie - familie
en
medio tute fremda
forgesante
lingvon eĥan
ekkonante
patron novan
forviŝante
el la koro
kaj
al sia rememoru
ion, kio estis lia.
Savis Lin haroj blondaj
kaj
okuloj klare bluaj
jen la signo tutsenduba
de la raso sankta, pura!
Savin Lin la haroj blondaj
kaj
okuloj klare bluaj ...
Dudek jarojn vent' forblovis
kaj revenis vir' matura,
ar post jaroj
dudek trovis
Lin oficoj
laŭ
matricoj.
Kaj jen staras knabo iam -
nun jam viro plenmatura
sub piedoj "in natura"
kio l' hejmo estis iam.
Herbo scivoleme al
iel' leviĝas
akuzante montrofingre
la
kruelon permesitan...
Dekstre staras novaj hejmoj
kun ĝardenoj, florobedoj,
kie nia Knab' - la viro
tuŝas florojn kun admiro,
retrovinte la patrinon
plukas rozon ĝin metante
kun la am' en ŝian sinon.
Tiam savis Lin la blondaj haroj
kaj
okuloj klare bluaj...
Jen la signo tutsenduba
de la raso sankta, pura!
Tiam savis Lin la haroj blondaj
kaj
okuloj klare bluaj...
Kiom da aferoj ŝanĝis sin de tiu temp'!
Kaj la urbo, kaj la homoj,
kaj okuloj, kaj la haroj!
Tiam savis Lin la haroj blondaj,
sed hodiaŭ ili estas blankaj,
kaj okuloj klare bluaj
jam fariĝis grize puraj
spertaj dum la dudek jaroj,
sed kun ĝojaj elrigardoj
en
estontan...
Kaj Li vivas, spiras, ĝojas
konsciante
ke nur tre malmultaj kiel Li
sin
savis
pro
l' okuloj klare bluaj
kaj
la haroj blondaj,
blondaj...
Vivas plu - Lidice, la urb':
flirtas haroj en la vent'.
brilas
klare la okuloj...
FORE
ESTAS NIGRA LA PASINT'.
NATURBILDO
Sidas mi e
rand-arbar'.
Sidas mi sub arb' vundita.
Belarumas la rezin'.
Bela tago!... kaj sunbril'.
Sur herbejo la virinoj
turnas fojnon al la sun'.
La laboron e
river'
lerte faras la maŝino,
kiun tiras la
eval'.
Ĵetas, ĵetas la maŝin'
sekan fojnon tutsimile
kiel fosas hund' kaj vulp'.
Dekstre ie sub
iel'
ŝvebas birdoj, flugmaŝino.
Jen koncertas daŭre gril'.
Kun paletro en la man'
akiris mi impres-abundon.
Sunsubir' avertas min.
Poreterne ĝojos mi
hejme pro la bela bildo
nun en kadro sur la mur'.
FINE DE L'
SOMERO
Fulmo pajlofaskon ekbruligis
balancantan en la vent'.
Timas mi
ke l' incendi' bruligos ion
kio ĝian sferon falas.
Brulas frunto
maltrankvilas kor'.
La manplatoj brule palpas
realecon en la sonĝ'.
Pro vi la fantazio plejabundas.
Je vi odoras mia rob'.
eestas vi en
mia taglabor'
kaj e en mia
endormiĝ'.
Fine de l' somero
la centifoli' bruliĝis ruĝe,
pikas per dornaro
sindefende
antaŭsente
ŝirrompiĝi de l' arbust'.
AŬTUNO
LI
Karulino mia!
La
Printempo via.
postangule
strabrigardas la Aŭtun'!
Viajn lipojn bel-orumi emus
kelkaj
belaj tagoj.
Ilin perdi nur domaĝo estus.
Kelkajn
belajn tagojn
en aer' disblovi ja frenezus!
Kelkajn
belajn tagojn
nur por vi mi volas kaŝi nun...
X X X X
En ĝarden' mi plukis por vi floron,
la aŭtun' jam sendis la Naturon
per unua frost' la floron tuŝi...
Ne
sukcesis la Aŭtun' ĝin fuŝi.
Ĵetas mi al vi la blankan floron.
Ĝi ne spertu malatenton, ploron.
Venontjare Ĝi aspektu same...
blanka,
pura, sen makul' - nu! Same!
LEKANTO KAJ
BURDO
arma
somertag'!
Tamen postangule strabrigardas jam Aŭtun'!
Sidis la lekantoj
en blanketaj jupoj
kun kapetoj blondaj
al la Sun' etendiĝantaj
en avido
kapti
Sunon, kiu fuĝas ...
Tiu la plej bela kaj plej blanka
el
Lekantoj
eksopiris
pri
kareso
de
la Burdo,
kiu
jam dum kelkaj tagoj
rodis
fluge ...
Eksidinte blond-kapeton de Lekanto
Li dorlotis
ĝojiĝante ...
kaj
forflugis forportante
kiom Li nur povis da nektaro dol -aroma.
Tiutempe jam ekregis la Aŭtun'.
Bela blanka Lekanteto
perdis
- trista - la jupeton,
atendante tiun tagon,
kiam Ŝi
forvelkos
tute
...
Kaj Ŝi amas Lin ...
II
Pasis tempo,
kiam Burdo
portis de la Flor' nektaron.
Dumvintre la Lekanto
ripozu en trankvil'.
Printempe varma Suno
Ŝin vekos el la dorm'.
Kaj denove la Lekanto
emas blankan subjupeton
resurmeti,
sin
ornami,
kaj
somere
Burdon
ami!
MELODIOJ
AŬTUNAJ
I
Fuĝis mi el urb'
de
hom-tumult'.
Tie i -
kampare - en natur'
tuj trovis mi trankvilon.
La Natur' kolorabundas
sur
velkinta foliar'.
Tamen ne forgesis je florar',
restinta
el somer'.
Jen Aŭtun' kun la Somer'
amike
reciprokas.
Kvankam ili malsimilas,
majstre
venkas diferencon.
Eble ankaŭ homoj - iam
racieme
interkomprenigi
trovos
kapablecon.
II
Tra aleo rapidpaŝe
mi
antaŭen marŝas.
Rigardante la belecon jen irkaŭe
mi
forgesas trist-impreson.
En aer' de l' ĝoj-promeso!
Ĝoje kaj facile
estas
en Natur' - aŭtune,
kvankam fuĝis jam delonge
tiu
tempo de Somer'.
kiu volas
per la
Sun' karesi,
sur la
herbej-spaco
nun ie
florojn rare lasi.
Bela estas la Natur' - aŭtune.
La Aŭtun' ne estas formortado ...
nur ripoze elspiranta
vivon
novan kaj kaŝitan
sub tapiŝo de velkinta foliar'.
III
Sur sternita foliar-tapiŝo
tre
agrable ŝajnas paŝi.
Arboj zorgas
iam pli la foliaron
falig-move
sur la ter' postlasi.
tempo de Aŭtun' jam tre antaŭenpaŝis
...
Mi rigardas la pejzaĝon ĝis ekstreme,
suprenlevas kapon al la arbo-kronoj ...
Sed subite akra krio
ĝene
ŝiras la admiron:
"Pluvas!
Pluvas!"
Kia krio? - u
ebrio?
Suno brilas preskaŭ kiel en somero!
Mistifiko! Miskompreno!
Nur senteblas efemere
venttrablovo
...
Kaj momente mi komprenas:
la venteto, ĝi kulpulo,
kaŭzis
tiom,
tiun
krion!
Pluvas, pluvas! - foliar'!
Densvuale terenfalas - foliar'.
IV.
Bruna, ruĝa, flava, kolorhava.
io
ŝajnas esti rava!
Falas ĝi sur mian kapon,
mi ne timas tian pluvon.
Falas ankaŭ verda foliar',
kiu sur la arb' penstre e
strebis
sidi ornamcelo,
tamen devis ĝi jam
terenfali!
kun cetera foliar'...
nur - ne volis ĝi -
tro
fruatempe
fali
vanen, tie morti...
Tempo de Aŭtun' jam tro
antaŭenpaŝis...
V
Kaj denove - ek al urbo!
la disiĝo!
Adiaŭo.
Rememoroj...
Malgraŭ
io - severtone -
temp'
insistas
instigante
al reveno.
El la idili-azil'.
el haveno de trankvil'.
Kiam mi i
tien ree venos?
Kiam?
Venontjare - en aŭtuno!
Bela estas la Natur'
kaj
e aŭtune.
Bela estas nia vivo -
jes!
Precipe nune.
VINTRO
VENIS LA
KRISTNASKO
Venis la Kristnasko - kiel iam.
Skribas ni en kalendaron nian
jam la
jaron - sesdek-trian.
Aŭdu, Dio, peton mian - pian!
Sub la Kristnaskarbo
ekbruligu
homan koron,
ke
ĝi sekvu la ekzemplon
de l' Naturo,
kie bestoj, floroj
vivas
tuŝapude kontentige,
obeeme
- jam ekde la hor'
de
kreo sia.
Jen denove peto mia - pia:
ke la homoj
sub la
Kristnaskarbo
donu
al si reciproke
la
promeson kun decido
pri envio, murdo, malbonvolo scii plu nenion,
vivi kiel io
en Naturo
kontentige
kaj feli e,
iam nur
ĝuante homan - pacan harmonion.
Aŭdu, Dio, peton mian - pian!
Nun Kristnasko la dormantan veku l' koron homan;
venas la Kristnasko - kiel iam.
Aŭdu, Dio, peton mian - pian!
EGALECO
En preĝejo surgenue
helpon petis ambaŭ kune
ifonita bluz'
lutreola
pelt'.
Ambaŭ preĝis surgenue
pri la san' petante kune
kapo
jam per aĝo griza
kaj
kapet' pe -nigra bukla.
Ambaŭ pri la Di-favor' sopiris
laŭ justeco Dio findecidis...
SONĜOJ
VIVO KAJ MORTO
Vesper-horo de trankvil'
en la kapo notoj mil.
En fenestra kadro hela
skizis sin verdete bela
freŝ-folia arbo pint'.
Sed subite akra tint'
en la vitron. Enangule
enrigardas senfolie, aspektanta olde, fie,
naŭza, seka, bruna bran ',
kvazaŭ petus pri detran '.
Ĝi mortu, bran o sen util' -
rompita falas, ĝi, ludil'?
Sed morgaŭ la letero
venas: gravas la afero:
Naskiĝis bebo al fratino,
foriris-mortis la avino.
En kafejo sidis ni kaj apudtuŝe;
Premis vi min firme sen la vort' enbuŝe.
Via man' la mian tenis.
Tiu via - ho! Ĝi tremis?
xxxxx
Se el sonĝoj ni la sentojn prenu,
u la
sonĝon - AMO - mi komprenu?
REMEMORO
Ni staris solaj en vilaĝo
kaj
irkaŭ ni - nur brila neĝo.
Ni staris solaj - vid-al-vide atende.
"Venos io!" pens-avide.
Eksilentis tuta mondo
en mistera am-atendo.
Vin mi vidas ĝis hodiaŭ:
diris vi nur la "ADIAŬ!"
Kaj subite
armridete
alturniĝis vi movete -
longa kiso! Unuige
persekutis ĝi instige
tutan nokton. TUTAN NOKTON!
Ne forigos mi la fakton.
e
vekiĝ': "Nur sonĝo estis,
kiu en memoro restis?!?"
Ja en la sonĝ' la neĝo rolis
-sonĝ-libre ĝi nur vanon portas -
u amon, kiu en mi fortas,
racio per vekiĝ' kontrolis?
VOJKRUCIĜO
Du tagoj nur - kaj jam disiĝo!
Tie sur la voj-kruciĝo.
Mian manon kisis vi nur preterpase,
tamen bela sonĝ' estigis tuj postkise:
Sidas mi - vi
epiede surgenue,
vian kapon mi dorlotas amo-tene.
Kaj subite mi vin kisis!
Miaflanke! - la virino!
Okulgapis vi - kaj fino.
Sonĝo en vekiĝon pasis!
Mia am' nur sonĝo estu,
reve via ĝi ja restu!
POMARBO KAJ BETULO
En la sonĝo
mi ja floras!
Kiel bela poma arbo!
Mi eksentas:
miakorpe
ŝanĝas sin al fier' burĝono.
Bonodoro
jen eliĝas
miaspire el la floroj!
La abeloj!
Abelaro
tuj eksidis arbosupron.
En la kapo
io zumas -
kie ludas la orgeno?
Mi ne scias
kiom longe
floras mi en kampo verde.
Nur mi sentas:
estas arme,
estas kara dol a Majo.
Sed subite:
jen angoro!
De la nuk' ĝis piedpinto!
La abeloj
ne plu zumas.
Tuj mi ploras, ja ekploras ...
Kaj la vento
ektondregis,
min abrupte krude svingis.
La ielo
klarpuriĝis
bluiĝante
iam pli ...
Jen nubeto
ventpelita -
sube pasis griza ombro.
La mirmiro!
Kaj miraklo!
Ja ne estas mi plu sola.
Tuŝapude
la Betulo
blankpieda, verdfolia.
Hararanĝo -
foliaro -
terenfalas al piedoj.
Piedeto
bela, blanka
pelas Ĝin en maltrankvilon.
Kaj la tristo?
Malaperis!
La Betulo dancas arde.
Ĝiaj haroj,
tute verdaj,
movinstigas min kun vento.
Piedeto
Ĝia blanka
irkaŭrodas min iame.
Jam mi scias!
Ĝia danco
igis min ja kune danci.
Mi tremetas -
kune l' Tero -
dancas
io irkaŭanta.
arme estas!
Estas arme
kiel estis ja neniam!
Mi ja floras,
por Ĝi floras,
Ĝi nur grandan ĝojon havu!
Sun' aperis!
Sun' ekbrilis!
io en la
kamp' klariĝis.
La Betulo
kaj Pomarbo
en brakum' la bran ojn plektis.
Kia ŝanĝo!
Mirmiraklo!
Mi kaj Vi nin
irkaŭbrakis!