Václav ČERNÝ
Václav ČERNÝ (naskiĝis la 26-an
de marto 1905 -
mortis la 2-an de julio 1987) estis
ĉeĥa literatura sciencisto, kritikisto kaj tradukisto el latinidaj
lingvoj en la ĉeĥan. Li trovis kaj eldonis perditan dramon de Pedro CALDERÓN „Un gran duque de Gandia (1963).
Kiel 16-jarulo li forveturis al Francio studi licenon en Dijon, poste li
studis la filozofian fakultaton de Karola Universitato en Prago kaj laboris
ĉe Instituto de Slavaj Lingvoj en Ĝenevo,
kie li en 1931
habilitiĝis pri literatura komparatistiko. Post reveno al Prago li
habilitiĝis ankaŭ pri latinidaj literaturoj (1936).
Li partoprenis multajn
polemikojn pri kulturo kaj kritiko, fondis kaj eldonis monatan gazeton pri la
kritiko. Fine de la dua mondmilito li estis enkarcerigita. Post la
milito li fariĝis profesoro ĉe la Karola Universitato, sed en 1951 li estis eksigita
kaj laboris kiel ordinara laborulo de la Ĉeĥoslovaka Akademio de
Sciencoj. En 1968 li
estis venigita reen al la universitato, sed en 1969 denove eksigita.
Kiel emerito li verkis sian memorlibron.
Liaj sciencaj interesoj
koncernis mezepokon, barokon, romantismon kaj modernon.
[redaktu]
Verkoj
- Ideové
kořeny současného umění. Bergson a ideologie romantismu (1929, Ideaj
radikoj de la nuntempa arto. Bergson kaj ideologio de la romantismo)
- Essai
sur le titanisme dans la poésie romantique occidentale entre 1815 et 1850
(1935)
- Karel
Čapek (1936)
- Esej
o básnickém baroku (1937, Eseo pri la poezia baroko)
- Rasismus,
jeho základy a vývoj (1939, Rasismo, ĝiaj bazoj kaj evoluo)
- Meditace
o romantickém neklidu (1941, Meditado pri la romantisma maltrankvilo)
- Polibek
na usměvavá ústa. Dantovská studie (1943, Kiso sur la ridetantan
buŝon. Studo pri Dante.)
- Pozdrav
mrtvým (parolado, 1945, Saluto al la mortintoj)
- Francouzská
poezie 1918-1945 (Franca poezio 1918-1945)
- Boje
a směry socialistické kultury (1946, Bataloj kaj direktoj de la
socialisma kulturo)
- Zpěv
duše (1946, Kanto de la animo)
- Osobnost,
tvorba a boj (1947, personeco, kreado kaj batalo)
- První
sešit o existencionalismu (1948, La unua kajero pri
ekzistencionalismo)
- Staročeská
milostná lyrika (1948, Malnovĉeĥa am-liriko)
- Druhý
sešit o existencialismu (1948, Dua kajero pri ekzstistencionalismo)
- Il
Boemo maestro Zavosio e l‘Italia (1949)
- Jaroslav
Seifert. Náčrt k portrétu. (1954, jaroslav Seifert, skizo de portreto)
- Staročeský
Mastičkář (1955, Malnovĉeĥa Ungventisto)
- Emile
Verhaeren a jeho místo v dějinách volného verše. (1955, Emile
Verhaeren kaj lia loko en la historio de libera verso)
- Lid
a literatura ve středověku, zvláště v románských zemích (1958, La
popolo kaj literaturo en la mezepoko)
- Staré
francouzské kroniky (antologio, 1962, Malnovaj francaj kronikoj)
- Vzdálený
slavíkův zpěv (trubadora liriko, 1963, Malproksima kantado de
najtingalo)
- Knížka
o Babičce (1963, Libro pri Avineto)
- Stredoveká
dráma (1964, Mezepoka dramo)
- Dantovský
medailón (1966, Danteska medaliono)
- Rainer
Maria Rilke, Prag, Böhmen und die Tschechen (1966)
- Co
je kritika, co není a k čemu je na světě (1968, Kio estas la kritiko,
kio ĝi ne estas kaj kial ĝi ekzistas)
- Claudel
et la Bohęme (1969)
- Studie
a eseje z moderní světové literatury (1969, Studoj kaj eseoj pri la
moderna mondliteraturo)
- Studie
a eseje ze starší světové literatury* (1969, Studoj kaj eseoj pri la
malnova mondliteraturo)
- Sborník
pětadvacíti (1969, Esearo de dudekkvino)
- O
povaze naší kultury (1981, Pri la karaktero de nia )
- Tvorba
a osobnost (1993, Krado kaj personeco)
- Paměti
(1979, 1994, Memorlibro)
- V
zúženém prostoru (1994, En funela spaco)
- Úvod
do literární historie (1969/1970, 1993, Enkonduko en la literaturan
historion)
- Eseje
o české a slovenské próze (1994, Eseoj pri la ĉeĥa kaj
slovaka prozoj)
- Vývoj
a zločiny panslavismu (1995, Evoluo kaj krimoj de panslavismo)
- Skutečnost
svoboda: Kulturně-politické stati a polemiky z let 1945-1948 (1995,
Realo libero: Kulture-politikaj eseoj kaj polemikoj de 1945-1948)
- Soustavný
přehled obecných dějin literatury naší vzdělanosti (1996/98, Kompleksa
supervido pri ĝenerala historio de la literaturo de nia civilizacio)
- Až
do předsíně nebes (1996, Ĝis la antaŭĉambro de la
ĉielo)
- Čtrnáct
studií o baroku našem i cizím (1996, Dek kvar studoj pri la baroko nia
kaj fremda)
- Rozmluvy
s Václavem Černým (1998, Interparoloj kun Václav Černý)
- André
Gide (2002)